Chụp cộng hưởng từ bó sợi thần kinh hay cộng hưởng từ khuếch tán sức căng là kĩ thuật chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, được phát triển trong thời gian gần đây, phục vụ chẩn đoán các bệnh lý tổn thương dây thần kinh trung ương trong bệnh u não, chấn thương.

1. Chụp cộng hưởng từ các bó sợi thần kinh là gì?

Cộng hưởng từ khuếch tán sức căng (Diffusion tensor imaging - DTI) là kĩ thuật sử dụng khuếch tán bất đẳng hướng để ước tính tổ chức chất trắng của não.

Cộng hưởng từ các bó sợi thần kinh (Fiber tractography - FT) là kĩ thuật dừng hình ảnh 3D từ các dữ liệu của phương pháp cộng hưởng từ khuếch tán sức căng DTI để đánh giá đường đi thần kinh .

Mục đích của các kỹ thuật này là bộc lộ tổn thương sợi trục chất trắng của não, tủy sống cũng như đánh giá sự liên quan giữa các tổn thương như chấn thương, u não với các bó sợi này. Từ đó lên kế hoạch điều trị đúng. Các chuỗi xung truyền thống trong cộng hưởng từ như FLAIR, T2W, T1W, DWI không có khả năng hiển thị chi tiết các thông tin trên do đó chụp bó sợi thần kinh đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán.

Hình ảnh bó sợi thần kinh tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC

2. Khi nào cần chụp chụp cộng hưởng từ bó sợi thần kinh

• Đánh giá sự hủy chất trắng của u: đẩy lệch đường đi bó sợi, thâm nhiễm bó sợi, phá hủy bó sợi.
• Đánh giá giải phẫu não trẻ chậm phát triển.
• Dị dạng mạch máu não.
• Lên kế hoạch trước phẫu thuật.
• Bệnh Alzheimer: phát hiện giai đoạn sớm.
• Bệnh tâm thần phân liệt.
• Loạn sản vỏ não khu trú.
• Xơ cứng đa ổ.
• Động kinh, bại não.
• Chẩn đoán giai đoạn sớm các bệnh thần kinh ngoại biên.

Tuy nhiên chụp MRI bó sợi thần kinh cũng có những chống chỉ định:

• Người bệnh có trong người máy tạo nhịp tim, điện cực ốc tai (chống chỉ định tuyệt đối).
• Trong người có kim loại từ tính (chống chỉ định tương đối).
• Người sợ buồng tối, sợ nằm một mình.
• Không có khả năng nằm yên (có thể dung thuốc an thần).

Bó sợi thần kinh của dây thần kinh sinh ba, đoạn trong bể não (đầu mũi tên), đoạn trong màng cứng (mũi tên)

3. Quy trình chụp cộng hưởng từ bó sợi thần kinh

Bước 1: Chuẩn bị người bệnh

• Người bệnh được giải thích về tiếng ồn và thời gian chụp để chuẩn bị tâm lý.
• Người bệnh được kiểm tra an toàn cộng hưởng từ.
• Nằm ngửa trên bàn chụp.

Bước 2: Thực hiện kỹ thuật

• Chụp các xung thường quy bao gồm T1W, T2W, FLAIR, DWI, TOF, T2*. Hướng cắt bao gồm cắt ngang (axial), đứng ngang (coronal) và đứng dọc (sagittal).
• Thực hiện chuỗi xung khuếch tán thông thường và tính bản đồ hệ số khuếch tán biểu kiến (bản đồ ADC) để đánh giá tổn thương.
• Lựa chọn chuỗi xung khuếch tán sức căng - DTI và chọn hướng tùy thuộc vào hướng của sợi trục cần thăm khám.
• Xử lý thông tin hình ảnh để dựng 3D các sợi trục.
• Mã hóa màu: thông thường màu đỏ thể hiện các sợi ngang, màu xanh lá thể hiện các sợi trước sau, màu xanh biển thể hiện các sợi trên dưới.
• Hội chẩn và trả kết quả.

Bước 3: Theo dõi

• Khi tiến hành thủ thuật: theo dõi mạch, huyết áp, tri giác thông qua camera và/hoặc điện tim trên màn hình
• Sau khi chụp xong: người bệnh ngồi chờ đợi 30 phút tại phòng đợi để theo dõi tiếp.

Chụp cộng hưởng từ khuếch tán sức căng - DTI và bó sợi thần kinh - FT nên được tiến hành tại các cơ sở y tế uy tín, chuyên môn tốt để kết quả giúp ích quá trình chẩn đoán bệnh. Chụp cộng hưởng từ khuếch tán sức căng - DTI và bó sợi thần kinh - FT nên được tiến hành tại các cơ sở y tế uy tín, chuyên môn tốt để kết quả giúp ích quá trình chẩn đoán bệnh. Trên đây là thông tin cơ bản của chụp cộng hưởng từ bó sợi thần kinh mà bạn cần biết. Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong số các cơ sở y tế tư nhân có thể thực hiện phương pháp chụp cộng hưởng từ bó sợi thần kinh với hệ thống máy hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn. Để được tư vấn đầy đủ và hỗ trợ nhanh nhất, quý khách có thể liên lạc số tổng đài 1800565656 của Hệ thống Y tế MEDLATEC.

BSCKI Nguyễn Bá Phong

---