Chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt và thần kinh thị giác là một phương pháp kỹ thuật hiện đại đang được áp dụng rộng rãi tại các nước trên thế giới cũng như Việt Nam. Dựa vào từ trường và sóng vô tuyến để dựng lại các hình ảnh chi tiết sọ não và hốc mắt, từ đó đánh giá cấu trúc bình thường cũng như các bất thường khác nghi ngờ trên lâm sàng.

1. Chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt và thần kinh thị giác

Mắt là cơ quan gần giống hình cầu, đảm nhận chức năng nhận biết các kích thích thị giác, phân biệt màu sắc, được bao bọc trong hốc mắt, cố định bởi các cơ xung quanh và được bảo vệ bởi hộp sọ. Bất kỳ tác động nào đến vùng sọ não, hàm mặt đều có thể liên quan đến các tổn thương của mắt. Chỉ định chụp cộng hưởng từ hốc mắt và thần kinh thị giác cũng tương tự như chụp cộng hưởng từ gan mật, sọ não, cột sống thắt lưng hay khớp gối, khớp vai, đó là khi có những triệu chứng bất thường của cơ quan nói trên, cụ thể khi gặp những vấn đề gì thì cần chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt và thần kinh thị giác, chúng ta sẽ cũng tìm hiểu:

- Những trường hợp nghi ngờ tổn thương trong hốc mắt

- Các u của nhãn cầu như u võng mạc, u sắc tố, bong võng mạc…

- Bất thường mạch máu hốc mắt (dò động mạch cảnh – xoang hang, di dạng động tĩnh mạch, giãn tĩnh mạch thành búi) 

- Các u hậu nhãn cầu như u dây thần kinh thị swanoma, meningioma

- Viêm thị thần kinh

- U tuyến lệ

- Lymphoma

- Mất thị giác

- Khối áp xe trong hốc mắt

- Theo dõi sau điều trị nội khoa và nút mạch, phẫu thuật.

Hình ảnh u nguyên bào võng mạc trên MRI 

2. Chống chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt và thần kinh thị giác

- Người bệnh có trong người máy tạo nhịp tim, van tim nhân tạo.

- Trong cơ thể có kim loại có từ tính.

- Không có khả năng nằm yên.

- Hội chứng sợ phòng kín, sợ nằm một mình.

- Phụ nữ đang mang thai dưới 12 tuần.

3. Ưu điểm và nhược điểm của chụp cộng hưởng từ (MRI) mắt

- Ưu điểm lớn nhất của chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt và thần kinh thị giác là độ phân giải mô mềm cao, giúp phân biệt các cấu trúc bình thường và giữa cấu trúc bình thường với cấu trúc bất thường của hốc mắt, trong khi đó người bệnh không phải chịu một lượng tia xạ có hại như X quang hay chụp cắt lớp vi tính (CLVT).

- Nhược điểm, hạn chế của chụp cộng hưởng từ (MRI) mắt cũng chính là chống chỉ định của phương pháp này. Những người bệnh có dụng cụ kim loại, từ tính trong cơ thể sẽ không thể sử dụng phương pháp này. Ngoài ra, chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt và thần kinh thị giác cũng sẽ hạn chế trong việc đánh giá các tổn thương xương.

Phương pháp MRI hốc mắt và thần kinh thị giác cũng có những ưu nhược điểm riêng

4. Những lưu ý và quy trình thực hiện chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt và thần kinh thị giác

- Nhân viên y tế chuẩn bị về trang thiết bị, thuốc, giải thích cho người bệnh về phương thức thực hiện để phối hợp tốt trong quá trình thực hiện.

- Người bệnh không cần nhịn ăn, phải khai báo về tiền sử bệnh tật cho nhân viên y tế, đặc biệt các dụng cụ nhân tạo trong cơ thể, sau đó người bệnh sẽ tháo các dụng cụ kim loại và thay trang phục của phòng chụp cộng hưởng từ mắt.

- Người bệnh được nằm ngửa trên bàn chụp và di chuyển bàn chụp vào từ trường của máy.

- Chụp định vị.

- Tùy vào mục đích thăm khám, nhân viên y tế sẽ lựa chọn các chuỗi xung thích hợp, thông thường sẽ dùng các chuỗi xung T1, T2, FLAIR cho tất cả đối tượng bao gồm 3 hướng: cắt ngang, đứng ngang và đứng dọc.

- Người bệnh sẽ được chụp 2 thì: thì 1 sẽ chụp cộng hưởng từ vùng hốc mắt và chụp sọ não thông thường, thì tiếp theo sẽ chụp cộng hưởng từ khu trú hốc mắt có tiêm thuốc đối quang từ. 

- Thời gian chụp cộng hường từ hốc mắt – thần kinh thị giác dao động từ 30 phút đến 1 tiếng tùy có tiêm hay không tiêm thuốc đối quang từ.

5. Một số triệu chứng của mắt trong lựa chọn chụp cộng hưởng từ (MRI) mắt có thuốc hoặc không thuốc

- Giảm thị lực cấp tính: MRI sọ não – hốc mắt với thuốc đối quang từ (Gadolinium).

- Lé/ song thị: MRI sọ não – hốc mắt có/không tiêm thuốc đối quang từ, đánh giá hình ảnh thần kinh nội sọ.

- Rung giật nhãn cầu: MRI sọ não – hốc mắt có/không tiêm thuốc đối quang từ.

- Liệt dây thần kinh III: MRI sọ não – hốc mắt có/không tiêm thuốc đối quang từ.

- Lồi mắt: MRI hoặc CT hốc mắt, cân nhắc bơm thuốc đối quang từ nếu nghi ngờ nhiễm trùng, viêm hoặc tình trạng u tăng sinh.

- Phù gai: MRI sọ não – hốc mắt có/không tiêm thuốc đối quang từ.

- Teo thần kinh thị: MRI sọ não – hốc mắt.

- Bán manh, ám điểm: MRI sọ não – hốc mắt.

Tuy nhiên, với những bệnh cảnh xuất hiện sau chấn thương thì sẽ ưu tiên chụp cắt lớp vi tính (CT) để đánh giá kỹ hơn các tổn thương xương ngoài đánh giá mô mềm, thần kinh (ưu thế của chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt - thần kinh thị giác).

6. Có thể chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt và thần kinh thị giác ở đâu

Hệ thống chụp cộng hưởng từ (MRI) hốc mắt và thần kinh thị giác tại BVĐK MEDLATEC

Chụp MRI để đánh giá hốc mắt và thần kinh thị giác yêu cầu máy cộng hưởng từ trên 1 Tesla, song song với đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm. Với những yêu cầu cao trong chẩn đoán bệnh lý về mắt, luôn ý thức “Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn”, Bệnh viện Đa khoa Medlatec với các bác sỹ, chuyên gia giàu kinh nghiệm trong cả lĩnh vực mắt và chẩn đoán hình ảnh cùng với sự có sẵn của máy chụp cộng hưởng từ 1,5 Tesla, luôn tự hào mang đến cho người bệnh chất lượng chuyên môn lẫn dịch vụ tin cậy với các vấn đề về mắt. Mọi thắc mắc có thể liên hệ 1900565656. 

BS Trần Thị Thủy

---