Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là căn bệnh không còn xa lạ đối với nhiều người trong xã hội ngày nay, bệnh nếu không được điều trị có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến vận động vùng khớp háng, thậm chí là tàn phế. 

Điển hình là trường hợp một bệnh nhân nam 40 tuổi, thường trú tại Hà Nội thường xuyên cảm thấy đau tức vùng khớp háng hai bên. Bên trái cảm giác đau nhiều hơn so với bên phải, đau tăng khi vận động mạnh, bệnh nhân không có tiền sử chấn thương hay mắc các bệnh lý về xương khớp trước đó. Ban đầu, anh nghĩ rằng mình bị đau do thoái hóa khớp háng nên chủ động nghỉ ngơi và vận động nhẹ nhàng, tuy nhiên tình trạng đau tức không giảm đi nhiều.

Nhận thấy các dấu hiệu có xu hướng nghiêm trọng hơn, bệnh nhân đã đến Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Tây Hồ (số 99 Trích Sài, Hà Nội) để kiểm tra. Sau thăm khám, bệnh nhân được bác sĩ chỉ định chụp cộng hưởng từ khớp háng.

Kết quả được chuyên gia Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh hội chẩn và kết luận bệnh nhân bị mắc hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi hai bên. Bên trái độ IIC và bên phải độ IIA, khớp háng trái có ít dịch dày 7mm, hiện tại không thấy xẹp hay tiêu chỏm. 

Được biết, bệnh nhân làm nghề thợ xây, thường xuyên lao động nặng trong thời gian dài, hơn thế, người bệnh có thói quen lạm dụng bia rượu và nghiện thuốc lá nhiều năm nay. Đây là một trong những nguyên nhân thường gặp ở những người mắc hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi.

Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là gì?

Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi hay hoại tử vô mạch (AVN) là tình trạng mô xương bị chết dần do bị gián đoạn nguồn cung cấp máu đến nuôi dưỡng. Sự thiếu máu cục bộ này gây chết tế bào tủy xương và tế bào tạo xương gây viêm khớp, xẹp chỏm xương đùi và ảnh hưởng nặng nề đến vận động của người bệnh, nhất là khi vận động mạnh.

Giải phẫu khớp háng

Tỷ lệ mắc bệnh lý này chưa được xác định chính xác, tuy nhiên độ tuổi hay gặp nhất là từ 40 đến 60 tuổi và nam giới có tỷ lệ mắc hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi cao gấp nhiều lần nữ giới.

Nếu được chẩn đoán sớm ở giai đoạn đầu khi chưa gây biến dạng chỏm sẽ có rất nhiều cách điều trị giúp bảo tồn được chỏm xương đùi cho người bệnh. Các phương pháp giúp người bệnh giảm bớt triệu chứng đau đớn và làm chậm quá trình phá hủy xương gồm có uống thuốc, chống nạng, nghỉ ngơi, hạn chế vận động,... Phẫu thuật được coi là phương pháp tốt nhất để điều trị hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi, gồm có:

• Khoan giải áp chỏm xương đùi
• Ghép xương tự thân, ghép tế bào gốc
• Đục xương sửa trục cổ xương đùi
• Thay khớp nhân tạo

Nguyên nhân gây hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi

Các yếu tố nguy cơ có thể gây hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là:

• Tuổi tác: tuổi càng cao thì nguy cơ mắc hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi càng lớn, thường gặp nhất trong độ tuổi từ 40 đến 60
• Giới: nam giới có tỷ lệ mắc cao hơn nữ giới
• Chấn thương: gây trật khớp, gãy xương làm tổn thương hệ thống mạch máu đến nuôi dưỡng chỏm xương đùi
• Lạm dụng rượu bia: uống quá nhiều rượu bia làm mỡ máu tăng cao gây tắc các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng xương
• Điều trị ung thư bằng phương pháp xạ trị
• Sử dụng steroid liều cao trong các bệnh lý như hen phế quản, viêm khớp, lupus ban đỏ,...
• Nghiện thuốc lá
• Mang thai
• Một vài bệnh lý khác: bệnh hồng cầu hình liềm, tiểu đường, HIV/AIDS, bệnh bạch cầu, bệnh Crohn, viêm mạch máu,...

Dấu hiệu nghi ngờ mắc hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi

Ở giai đoạn đầu, người bệnh sẽ không cảm thấy bất kỳ triệu chứng nào, tuy nhiên khi bệnh tiến triển, các triệu chứng đau sẽ xuất hiện thường xuyên hơn, nhất là khi tạo áp lực lên vùng hông. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm:

• Đau nhiều vùng bẹn, cơn đau xuất hiện liên tục và giảm đi khi người bệnh nghỉ ngơi
• Đi lại khập khiễng
• Hạn chế vận động khớp háng, đặc biệt là khi xoay khớp háng vào trong
• Đau hông khi mang vác vật nặng

Đau khớp háng là dấu hiệu thường gặp khi mắc AVN

Các phương pháp chẩn đoán hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi

• Chụp x quang khớp háng: chụp x quang cho kết quả bình thường ở giai đoạn đầu của bệnh, tuy nhiên ở giai đoạn tiếp theo có thể quan sát được các dấu hiệu như chỏm xương bị phá hủy, xẹp xương dưới sụn (dấu hiệu lưỡi liềm), viêm xương, gãy xương dưới sụn. Phương pháp này đem lại hiệu quả chẩn đoán rất tốt với chi phí thăm khám rẻ, thời gian chụp nhanh, đơn giản.

Hình ảnh chụp MRI của bệnh nhân bị hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi

• Chụp cắt lớp vi tính (CT): cũng sử dụng tia X chiếu qua cơ thể như chụp x quang nhưng ứng dụng thêm phần mềm máy tính nên hình ảnh chụp CT có độ chi tiết tốt hơn rất nhiều lần so với chụp x quang thông thường.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): đây là phương pháp có độ nhạy và độ đặc hiệu cao nhất trong phát hiện và chẩn đoán hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi hiện nay. Hình ảnh MRI có độ tương phản mô mềm cực tốt với không gian đa chiều, giúp phát hiện đa số tổn thương về phần mềm, cơ, mạch máu, sụn, dây chằng,...

Đến với Medlatec để trải nghiệm các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất hiện nay

Nhằm mang đến những trải nghiệm tốt nhất cho quý khách hàng về dịch vụ chẩn đoán hình ảnh công nghệ cao, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC thuộc Hệ thống y tế MEDLATEC đã trang bị máy chụp máy chụp MRI GE 1.5 Tesla và máy Chụp cắt lớp vi tính MSCT 128 dãy hiện đại do các hãng máy uy tín trên thế giới cung cấp. Bên cạnh đó, đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên tại MEDLATEC được đào tạo chuyên sâu tại các bệnh viện lớn của Việt Nam, rất giàu kinh nghiệm và luôn đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật khi thăm khám. Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn và đặt lịch!

 

  

KTV Nguyễn Thành Lộc

---