Một bệnh nhân nữ, 21 tuổi đến khám tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC vì có khối bất thường vùng cẳng chân trái. Khối này xuất hiện khoảng 2 năm trước nhưng kích thước tăng chậm, không đau, không sưng tấy, da vị trí khối bình thường. Gần đây bệnh nhân cảm giác hơi vướng khi ngồi gập chân nên quyết định đi khám. Bác sĩ lâm sàng khám và ghi nhận vị trí mặt ngoài 1/3 dưới cẳng chân trái có một khối mật độ mềm, kích thước khoảng 1,5-2cm, nằm tương đối nông dưới da.

Bệnh nhân được chỉ định thực hiện siêu âm phần mềm vị trí khối bất thường ở cẳng chân trái. Trên siêu âm quan sát thấy thoát vị khối cơ thuộc cơ chày trước vào tổ chức dưới da, khối thoát vị kích thước 16x5mm, xuất hiện khi co cơ (tư thế đứng), ở tư thế cơ nghỉ (tư thế nằm) không ghi nhận hình ảnh bất thường. Không thấy hình ảnh mất liên tục bó sợi cơ.

Các chuyên gia Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC hội chẩn và kết luận bệnh nhân bị chẩn đoán thoát vị cơ chày trước cẳng chân trái.

Một số hình ảnh minh họa:

Hình ảnh siêu âm tư thế duỗi, co

Hình ảnh siêu âm tư thế đứng

Thoát vị cơ là gì?

Thoát vị cơ xảy ra khi cơ di chuyển qua một khiếm khuyết ở bao cơ (lớp màng bọc cơ), vào lớp mỡ dưới da. Nguyên nhân có thể do chấn thương hoặc bẩm sinh. Chưa có ghi nhận cụ thể về tỷ lệ gặp tổn thương này trong quần thể do tính không phổ biến, hoặc có thể do chưa được chẩn đoán đúng. Bệnh thường gặp hơn ở nam giới, các vận động viên, quân nhân hay người lao động nặng ở lứa tuổi trẻ và trung niên. Vị trí thoát vị phổ biến là 1/3 giữa và 1/3 dưới cẳng chân, có thể gặp nhiều ổ hoặc cả hai bên. Cơ chày trước là cơ được ghi nhận nhiều nhất. Tổn thương này ít gặp hơn ở đùi và chi trên.

Đặc điểm lâm sàng

Bệnh nhân thoát vị cơ thường có tiền sử chấn thương và sờ thấy khối bất thường, có thể không có triệu chứng hoặc xuất hiện đau khi gắng sức. Khám lâm sàng thấy khối mật độ mềm, có thể sờ thấy vị trí khiếm khuyết bao cơ. Khi cơ co, khối bất thường xuất hiện hoặc tăng kích thước. Khi nghỉ ngơi hoặc nằm ngửa, khối giảm kích thước hoặc biến mất. Với các thoát vị xảy ra ở vị trí mà có dây thần kinh đi qua bao cơ, bệnh nhân có triệu chứng tê bì, dị cảm và/hoặc tăng cảm giác đau.

Đặc điểm trên hình ảnh

Chẩn đoán hình ảnh giúp chẩn đoán xác định tổn thương, vị trí, mức độ, phân biệt với các tổn thương mô mề khác, qua đó hướng dẫn điều trị thích hợp.

Siêu âm là phương pháp tiếp cận ban đầu khi nghi ngờ có thoát vị cơ với rất nhiều ưu điểm như: độ chính xác cao, lợi thế về hình ảnh động, bao gồm hình ảnh co cơ hoặc ở tư thế đứng, chi phí thấp và tính phổ biến. Kỹ thuật siêu âm sử dụng đầu dò phẳng tần số cao, so sánh bên đối diện để tăng độ chính xác với các trường hợp khó phát hiện. HÌnh ảnh thoát vị cơ xuất hiện dưới dạng cơ nhô vào tổ chức dưới da qua vị trí khuyết của bao cơ tăng âm. Khối thoát vị có thể thay đổi về kích thước khi làm nghiệm pháp động.

Hình ảnh thoát vị cơ trên siêu âm

(nguồn: https://radsource.us/muscle-herniation/)

Cộng hưởng từ cũng là phương pháp chẩn đoán hình ảnh được lựa chọn để chẩn đoán bệnh, với độ tương phản mô mềm tốt nhất và hình ảnh ba chiều giúp hình ảnh cộng hưởng từ dễ dàng chẩn đoán với độ chính xác cao tương đương siêu âm. Ngoài ra, cộng hưởng từ còn dễ dàng xác định chính xác cơ tổn thương và mô tả các đặc điểm liên quan.

Hình ảnh thoát vị cơ trên cộng hưởng từ

(nguồn: https://radsource.us/muscle-herniation/)

Cần phân biệt thoát vị cơ với tổn thương gì?

Tại vị trí thường xuất hiện thoát vị cơ, cần phân biệt với các tổn thương mô mềm bao gồm dị vật sau chấn thương, ổ tụ máu, rách cơ; hay các khối u mô mềm như u mỡ, u bao dây thần kinh..

Điều trị thoát vị cơ như thế nào?

Với các trường hợp thoát vị không gây triệu chứng đau, bệnh nhân theo dõi mà không cần điều trị. Trường hợp triệu chứng mức độ nhẹ như đau nhức, khó chịu khi gắng sức, chuột rút sẽ được hướng dẫn điều chỉnh hoạt động, nghỉ ngơi hợp lý. Các trường hợp đau mức độ trung bình đến nặng, hoặc thất bại trong điều trị bảo tổn có chỉ định phẫu thuật. Có nhiều phương pháp phẫu thuật thoát vị cơ, bác sĩ điều trị cần cân nhắc cụ thể phù hợp với từng bệnh nhân.

 

Hình ảnh phẫu thuật ghép lưới trong điều trị thoát vị cơ

Nhằm mang đến những trải nghiệm tốt nhất cho quý khách hàng về dịch vụ chẩn đoán hình ảnh công nghệ cao, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC thuộc Hệ thống y tế MEDLATEC đã trang bị máy chụp máy chụp MRI GE 1.5 Tesla và máy Chụp cắt lớp vi tính MSCT 128 dãy hiện đại do các hãng máy uy tín trên thế giới cung cấp. Bên cạnh đó, đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên tại MEDLATEC được đào tạo chuyên sâu tại các bệnh viện lớn của Việt Nam, rất giàu kinh nghiệm và luôn đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật khi thăm khám. Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn và đặt lịch!

BS Nguyễn Thạch Thảo

---