Một bệnh nhân nam 60 tuổi đến Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC (số 42-44 Nghĩa Dũng, Hà Nội) khám với lí do mắt vàng, mệt mỏi. Bệnh nhân có tiền sử uống rượu lâu năm, trong vòng 1 tháng gần đây sút 8kg, vàng da tăng dần, nước tiểu vàng. Bệnh nhân được thăm khám lâm sàng với chẩn đoán nhiễm trùng đường mật, xơ gan.

Bệnh nhân được chỉ định làm các xét nghiệm chức năng gan, marker u tụy và siêu âm ổ bụng. Kết quả siêu âm ổ bụng nghi ngờ khối hỗn hợp âm vùng đầu tụy, giãn đường mật trong và ngoài gan. Bệnh nhân được khuyến nghị chụp CLVT ổ bụng tiêm thuốc phối hợp chẩn đoán.

Kết quả cắt lớp vi tính cho thấy hình ảnh khối u vùng bóng mật tụy (bóng Vater) gây giãn đường mật chính trong và ngoài gan, giãn ống tụy.

Một số hình ảnh minh họa:

Hình ảnh giãn đường mật trên hình ảnh siêu âm

Hình ảnh khối u bóng Vater trên phim CLVT mặt phẳng coronal

Hình ảnh khối u bóng Vater trên phim CLVT mặt phẳng axial

U bóng Vater là gì?

U bóng Vater là một loại ung thư hiếm gặp hình thành ở một khu vực trong hệ thống tiêu hóa được gọi là bóng Vater. Bóng Vater nằm ở nơi ống mật và ống tụy nối với nhau và đổ vào ruột non.

U bóng Vater gồm u lành tính và ác tính phát sinh từ biểu mô bóng Vater, bao gồm u tuyến (adenoma) và ung thư biểu mô tuyến (adenocarcinoma), ung thư biểu mô tuyến thường chiếm tỉ lệ lớn hơn (98,1%).

U bóng Vater chiếm khoảng 0,2% tất cả ung thư đường tiêu hóa, khoảng 7-9% các loại ung thư quanh bóng Vater (đứng thứ hai sau ung thư đầu tụy).

Triệu chứng u bóng Vater

- Vàng da và mắt (vàng da)

- Đau bụng

- Sốt

- Chảy máu từ trực tràng

- Buồn nôn

- Nôn mửa

- Giảm cân

Nguyên nhân

Không rõ nguyên nhân gây ung thư bóng Vater.

Ung thư bóng Vater có liên quan đến hội chứng đa polyp di truyền ( đa polyp tuyến có tính gia đình, ung thư đại trực tràng di truyền không đa polyp). Ở nhóm này, tỉ lệ ung thư gia tăng từ 200-300 lần so với người bình thường.

Chẩn đoán u bóng Vater

Xét nghiệm chất chỉ điểm ung thư (tumor markers):

CA (carbohydrate antigen) 19-9: Là chất chỉ điểm hay được sử dụng nhất, thường tăng cao. CA 19-9 có độ nhạy 75% và độ đặc hiệu 80% trong chẩn đoán ung thư bóng Vater có nguồn gốc của tụy.

CEA (carcinoembryonic antigen): Thường tăng trong ung thư đường mật. Nếu cả CEA và CA 19-9 cùng tăng cao thì độ chính xác trong chẩn đoán ung thư bóng Vater có nguồn gốc của đường mật có thể đạt 86%.

AFP (alpha-fetoprotein), AFP-L3, PIVKA II: Không tăng trong ung thư đường mật. Thường chỉ để chẩn đoán phân biệt với ung thư biểu mô tế bào gan (HCC).

Chẩn đoán hình ảnh

• Siêu âm gan - mật

Thường phát hiện được tình trạng giãn đường mật.

Ít khi xác định được các khối u bóng Vater ở giai đoạn sớm. Khi thấy được khối u trên siêu âm thì thường là giai đoạn muộn.

Có thể giúp theo dõi tiến triển sau đìều trị.

• Chụp cắt lớp vi tính

Giá trị chẩn đoán ung thư bóng Vater không vượt trội hơn siêu âm.

Giúp đánh giá tình trạng di căn xa, di căn hạch vùng.

Xác định bệnh lý kèm theo.

• Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Là phương pháp tốt nhất hiện nay trong chẩn đoán ung thư bóng Vater.

Cần phải thực hiện với máy từ lực cao từ 1.5 Tesla trở lên và có tiêm thuốc đối quang từ.

Có thể dựng hình đánh giá mối liên quan của khối u bóng Vater với các cơ quan xung quanh.

Đặc điểm hình ảnh

Ung thư bóng Vater có thể được biểu hiện trên hình ảnh siêu âm, cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ với dấu hiệu ống đôi (giãn đồng thời ống mật chủ và ống tuỵ) được thấy trong ~ 52% trường hợp.

• Trên hình ảnh CLVT thể hiện một khối u nhỏ ngấm thuốc ở vùng bóng mật-tuỵ, có thể có các đường viền thuỳ hoặc thâm nhiễm xung quanh.
• Trên hình ảnh MRI trên chuỗi xung T2 cho thấy sự hiện diện của khối bóng hoặc phình nhú. Ngoài sự giãn nở của đường mật, có thể cho thấy sự thu hẹp không đều của ống mật chung ở xa. Hình ảnh DWI đánh giá mức độ khuếch tán giúp phân biệt khối u với các tổn thương lành tính lân cận.

Dấu hiệu ống đôi trên chẩn đoán hình ảnh

Nếu quý khách hàng có bất cứ vấn đề gì về sức khỏe, quý khách hàng hãy đến ngay hệ thống y tế MEDLATEC để thăm khám và được trải nghiệm các dịch vụ:

• Trang thiết bị y tế hiện đại, tiên tiến.
• Kỹ thuật thực hiện nhanh chóng với thời gian ngắn nhất.
• Kết quả được đọc, hội chẩn bởi bác sỹ, chuyên gia hàng đầu tại Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC.
• Tư vấn kết quả trực tuyến miễn phí.
• Nhận kết quả nhanh chóng trực tiếp hoặc online, quét QR, qua app MY MEDLATEC.
• Kết nối hội chẩn trực tuyến với các chuyên gia hàng đầu ở các chuyên ngành khi cần thiết.

Quý khách hàng hãy đặt lịch trước để chủ động thời gian thăm khám qua các hình thức dưới đây:

• Tổng đài: 1900 56 56 56 hoặc 0846 248 000
• Webside: https://medim.vn
• Email: [email protected]
• Tải ứng dụng y tế MyMedlatec để quản lý sức khỏe tại: http://mymedlatec.medon.vn/app

KTV Lê Thị Hồng 

 

---