Vừa qua, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC (số 42-44 Nghĩa Dũng, Hà Nội) có tiếp nhận một nữ bệnh nhân 38 tuổi đi khám với triệu chứng đau mỏi vùng thắt lưng 3 tháng nay và lan xuống mông bên phải. 
Sau khi được bác sĩ thăm khám, bệnh nhân được chỉ định chụp Cộng hưởng từ cột sống thắt lưng. Kết quả cho thấy tổn thương vùng cột sống thắt lưng dạng nang dịch vị trí ngang mức đốt sống cùng S2-3, chèn ép vào các rễ cùng S2-3-4 hai bên, định hướng đến tổn thương nang TARLOV - có chỉ định phẫu thuật. Bệnh nhân tiếp tục được chụp bổ sung để đánh giá dòng chảy qua nang TARLOV - giúp tiên lượng và lên phương án điều trị. Kết quả ghi nhận sau chụp không có sự xuất hiện dòng chảy trong nang, người bệnh đã được chuyển sang Bệnh viện Việt Đức để tiến hành can thiệp điều trị.

Một số hình ảnh bệnh nhân:

Hình ảnh chụp MRI đánh giá nang tarlov

Hình ảnh thông số đo dòng chảy qua nang tarlov

1. Bệnh nang rễ thần kinh (nang tarlov) là gì?

Nang rễ thần kinh hay nang tarlov là những nang chứa đầy dịch não tủy quanh rễ thần kinh, thường gặp nhiều ở vùng xương cùng, cuối cột sống. Các nang tarlov xuất hiện dọc theo rễ sau của thần kinh, có thể có van hoặc không van, có thể có một hoặc nhiều nhiều nang. Trong thành nang có sợi xơ của rễ dây thần kinh tủy sống, đây là điểm phân biệt của nang tarlov so với các tổn thương dạng nang khác ở tủy sống. 

Nang tarlov thường là những nang nhỏ và không gây triệu chứng, tỉ lệ mắc nang tarlov chiếm 5-9% dân số. Rất hiếm gặp các nang lớn gây triệu chứng. Bệnh xuất hiện ở nữ nhiều hơn nam, tập trung ở độ tuổi 31-60. Ngoài nang tarlov cột sống, nang có thể xuất hiện ở những vị trí khác của cơ thể như bụng, bàn tay, cổ tay

2. Triệu chứng lâm sàng

Nhiều trường hợp nang tarlov không có triệu chứng. Tuy nhiên, nang tarlov có thể phát triển kích thước. Biểu hiện bệnh tùy thuộc vào kích thước và vị trí của nang, nang càng lớn thì càng có khả nang cao gây ra các triệu chứng. Triệu chứng cụ thể và mức độ của chúng thay đổi theo từng cá nhân và theo vị trí dọc theo cột sống. Thông thường, người có nang tarlov thường gặp các triệu chứng:

• Đau lưng dưới.
• Đau thần kinh tọa (đau rát ở lưng dưới, mông và lan xuống chân).
• Mất kiểm soát bàng quang (tiểu không tự chủ).
• Nhức đầu (do những thay đổi trong áp lực dịch não tủy của cột sống).
• Táo bón .
• Rối loạn chức năng tình dục.
• Mất một số cảm giác ở chân và bàn chân.

Vì vùng tổn thương gần với khung chậu dưới, bệnh nhân có thể bị chẩn đoán nhầm với thoát vị đĩa đệm, viêm màng nhện và bệnh phụ khoa.

3. Chẩn đoán bệnh nang Tarlov

Bệnh nang tarlov thường khó chẩn đoán vì triệu chứng bệnh giống với một số bệnh như: thoát vị màng não tủy, túi thừa màng não tủy, u sợi thần kinh, nang màng nhện, u tế bào schwann,… Nang tarlov có thể được phát hiện bằng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh:

• Chụp cộng hưởng từ
• Chụp CT tủy đồ (CT scan có bơm thuốc kênh tủy) 

 4. Điều trị bệnh nang Tarlov

a. Điều trị nang tarlov bảo tồn

Các phương pháp điều trị không phẫu thuật gồm chọc hút nang dưới hướng dẫn CT, dẫn lưu dịch não tủy thắt lưng, hút dịch não tủy trong nang sau đó bơm keo sinh học lấp đầy nang. Nhược điểm của phương pháp điều trị không phẫu thuật là bệnh dễ tái đi tái lại nhiều lần.

b. Điều trị nang tarlov phẫu thuật

Bác sĩ phẫu thuật nang tarlov bằng cách bộc lộ vùng cột sống nơi có nang, cắt mở nang, tháo lưu dịch nang sau đó bơm đầy keo sinh học hoặc các chất khác để ngăn chặn tái phát.

Ngoài ra còn có một số phương pháp phẫu thuật khác như:

• Phá nang vi phẫu, ngừa tái phát bằng kẹp clip hoặc khâu cột sống nang
• Phẫu thuật cắt nang hoặc/và cắt rễ thần kinh 
• Phẫu thuật cắt bản sống giải ép đơn giản
• Phẫu thuật mở nang vi phẫu và khâu ép

Dò dịch não tủy là biến chứng sau phẫu thuật thường gặp nhất, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn nằm trên giường với phần chân giường được nâng cao lên và mang áo nẹp để giảm sưng. Đa số các bệnh nhân sau khi phẫu thuật triệu chứng được cải thiện, tình trạng đau giảm đáng kể tủy nhiên cũng có trường hợp sau mổ triệu chứng không cải thiện, thậm chí có trường hợp bệnh nhân triệu chứng tăng lên hoặc xuất hiện các triệu chứng mới.

Ngày nay, để tăng hiệu quả và giảm thiểu các tai biến khi phẫu thuật, các bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân chụp Cộng hưởng từ đánh giá dòng chảy qua vị trí nang tarlov. Kỹ thuật này giúp bác sĩ đánh giá được chi tiết được vị trí nang, hình dạng nang, kích thước nang, mức độ chèn ép của nang đối với dây thần kinh, điều được biệt quan trọng có thể đánh giá được trong kỹ thuật này là sự lưu thông dòng chảy giữa nang tarlov và dịch não tủy. Từ đó các bác sĩ sẽ lựa chọn được phương pháp, chiến lược điều trị tốt nhất cho người bệnh.

Bệnh viện Đa khoa MEDLAEC được trang bị máy móc, công nghệ hiện đại, đội ngũ y bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm tự tin trong việc triển khai thực hiện kỹ thuật chụp Cộng hưởng từ đánh giá dòng chảy qua vị trí nang tarlov. Kỹ thuật được thực hiện nhanh chóng, không cần chuẩn bị phức tạp, không xâm lấn, giá thành rẻ, giá trị chẩn đoán mang lại cao.

Hiện nay, hệ thống y tế MEDLATEC có nhiều cơ sở trải dài trên khắp cả nước, quý khách hàng có bất cứ vấn đề gì về sức khỏe có thể đến ngay cơ sở gần nhất để được khám và trải nghiệm các dịch vụ tại hệ thống. Để đạt lịch khám, quý khách vui lòng liên hệ 1900 56 56 56.

KTV Nguyễn Văn Thuấn

 

 

---